Michał Anioł: mało znane fakty z życia wielkiego mistrza

Porozmawiajmy o interesujących faktach z życia legendarnego mistrza renesansu – Michelangelo Buonarroti.

Złamany nos

Jako nastolatek Michał Anioł został wysłany do mieszkania i nauki w domu Lorenzo de’ Medici, w tym czasie jednego z najważniejszych mecenasów w całej Europie. Jego mocna ręka z dłutem i pędzlem wkrótce stała się przedmiotem zazdrości wszystkich jego kolegów z klasy.

Pewien młody rywal, Pietro Torrigiano, był tak wściekły na wybitny talent Michała Anioła – a być może także na jego ostry język – że uderzył go w nos, pozostawiając go na zawsze krzywym.

„Dałem mu taki cios w nos, że poczułem, jak kości i chrząstki zapadają się jak herbatnik”, chwalił się później Torrigiano, „a ten mój znak zabierze ze sobą do grobu”.

Pierwsza sława

Na początku swojej kariery Michał Anioł wyrzeźbił zaginiony posąg Kupidyna w stylu starożytnych Greków. Widząc dzieło, jego patron Lorenzo di Pierfrancesco de’ Medici zasugerował sprytne oszustwo.

„Przygotuj to tak, aby wyglądało na wykopane”, powiedział Medyceusze, „wyślę go do Rzymu i przejdzie za antyki, a my sprzedamy to za znacznie lepszą cenę”.

Michał Anioł zgodził się, a udawany kupidyn został sprzedany kardynałowi Raffaele Riario pod przykrywką nowo odkrytego cudu archeologicznego. Riario później usłyszał plotki o oszustwie i odzyskał pieniądze, ale był pod takim wrażeniem umiejętności Michała Anioła, że ​​zaprosił go do Rzymu na spotkanie.

Młody rzeźbiarz miał pozostać w Wiecznym Mieście przez kilka następnych lat, ostatecznie zdobywając zamówienie na wyrzeźbienie Piety.

Wyrzeźbiony „Dawid” z wyrzuconego kawałka marmuru

Michał Anioł był znany z tego, że był wybredny w kwestii marmuru, którego używał, ale do swojej słynnej rzeźby Dawida użył bloku, który inni artyści uważali za niewykonalny.

Znana jako „Olbrzym”, masywna płyta została wydobyta prawie 40 lat temu, aby stworzyć serię rzeźb katedry we Florencji, które ostatecznie zostały porzucone. Po latach wietrzenia marmur pogorszył się i stał się szorstki, a kiedy Michał Anioł zaczął nad nim pracować w 1501 r., miał już ślady dłut innych rzeźbiarzy.

Michał Anioł zamienił odrzucony blok w jedno ze swoich najbardziej uderzających dzieł, ale niedawna analiza Dawida wykazała, że ​​słaba jakość kamienia zbiera swoje żniwo i psuje się szybciej niż większość innych posągów.

Pracował dla dziewięciu różnych katolickich papieży

Począwszy od 1505 roku Michał Anioł pracował dla dziewięciu kolejnych katolickich papieży od Juliusza II do Piusa IV. Jego praca dla Watykanu była rozległa i obejmowała wszystko, od wykonania ozdobnych papieskich uchwytów do łóżek po cztery wyczerpujące lata malowania sufitu Kaplicy Sykstyńskiej.

Relacje Michała Anioła ze świętymi patronami nie zawsze były przyjemne. Miał szczególnie napięte relacje z wojującym papieżem Juliuszem II i kiedyś spędził trzy lata pracując nad marmurową fasadą dla Leona X, tylko po to, by papież nagle anulował projekt.

Później artysta nawiązał bardziej przyjazne stosunki z innymi papieżami i znalazł słynnego protektora w osobie papieża Pawła III, który bronił swojego dzieła „Sąd Ostateczny” po tym, jak władze kościelne uznały jego liczne akty za nieprzyzwoite.

Wstawiłem własną podobiznę w niektóre z moich najsłynniejszych prac

Michał Anioł rzadko podpisywał swoje prace i nie pozostawiał oficjalnych autoportretów, ale czasami ukrywał stylizowane wizerunki swojej twarzy w swoich obrazach i rzeźbach.

Najsłynniejszy z tych sekretnych autoportretów znajduje się na jego fresku Sąd Ostateczny w Kaplicy Sykstyńskiej z 1541 roku, który przedstawia św. Bartłomieja, a jego twarz jest podobna do twarzy artysty. Michał Anioł przedstawił się również jako św. Nikodem w swojej tak zwanej Piecie florenckiej, a historycy sztuki sugerują, że może być przedstawiony jako statysta na fresku Ukrzyżowanie św. Piotra.

Zaprojektowano fortyfikacje wojskowe dla miasta Florencja

W 1527 r. mieszkańcy Florencji, z której pochodził Michał Anioł, wypędzili rządzącą rodzinę Medyceuszy i ustanowili rząd republikański. Mimo że Michał Anioł pracował dla papieża Medyceusza Klemensa VII, poparł sprawę republikańską i został mianowany dyrektorem fortyfikacji miejskich.

Traktował swoją pracę poważnie, wykonując obszerne szkice bastionów obserwacyjnych, a nawet jeżdżąc do pobliskich miast, aby zbadać ich mury obronne. Później fortyfikacje wojskowe okazały się poważnym ciosem, gdy wojska papieża przybyły, aby odbić miasto, a Florencja przetrwała 10 miesięcy oblężenia, zanim ostatecznie upadła w sierpniu 1530 r. Michał Anioł mógł z łatwością zostać stracony jako zdrajca, ale Klemens VII wybaczył go za rolę w buncie, a nawet natychmiast go ponownie zatrudnił.

Utalentowany poeta

Michał Anioł jest najbardziej znany jako artysta, ale w swoich czasach był także szanowanym literatem. W swojej karierze napisał kilkaset sonetów i madrygałów, często zapisując losowe wersety poezji, tłukąc posągi w swoim warsztacie.

Poezja Michała Anioła wykorzystuje rozbudowaną grę słów i dotyka wszystkiego, od seksu i starzenia się po nadreaktywny pęcherz (narzeka na „mokry przewód, który sprawia, że ​​wstaję zbyt wcześnie”). Chociaż żadne z tych dzieł nie zostało oficjalnie wydane za jego życia, krążyły one szeroko wśród XVI-wiecznych rzymskich literati, a kompozytorzy nawet skomponowali niektóre z nich do muzyki.

Kontynuował pracę do ostatniego dnia

Michał Anioł spędził większość swoich złotych lat nadzorując budowę Bazyliki Świętego Piotra w Watykanie.

Nawet po tym, jak stał się zbyt słaby, aby regularnie odwiedzać miejsce pracy, nadal nadzorował pracę z domu, wysyłając rysunki i projekty do zaufanych rzemieślników. Jednak rzeźba pozostała prawdziwą miłością Michała Anioła, który kontynuował pracę w swojej domowej pracowni do samego końca. Zaledwie kilka dni przed śmiercią w wieku 88 lat nadal pracował nad tak zwaną „Pietą Rondanini”, która przedstawia Jezusa w ramionach Matki Boskiej.

Dwa z jego najsłynniejszych dzieł zostały zdewastowane

W 1972 r. niestabilny psychicznie geolog Laszlo Toth przeskoczył przez ogrodzenie Bazyliki Świętego Piotra i uderzył młotkiem w Pietę Michała Anioła. Atak złamał nos i przedramię Madonny, a także część jej powieki i welonu.

Później ekipy konserwatorskie wydobyły z bezcennego posągu dziesiątki kawałków marmuru, którego sprawcą był amerykański turysta, który podniósł go podczas zamieszek. Minęło 10 miesięcy napraw, zanim Pieta ponownie pojawiła się na wystawie – tym razem za warstwą szkła ochronnego. Podobny los spotkał „Dawida” w 1991 roku, kiedy wandal dłutem odciął mu część lewego palca u nogi.