Het is altijd niet alleen een historisch feit geweest, maar ook een met schijnwerpers overstroomd podium waarop een voorstelling werd gespeeld, vol persoonlijke tragedies, ideologische confrontaties en nucleaire confrontaties. Deze muur kan worden gekarakteriseerd als een gedeeltelijk verlies van soevereiniteit, dat eeuwenlang bestond uit de verdeeldheid van de Duitsers. Westerse politicologen drukten in hun eerste toespraken het idee uit van de onmogelijkheid om een muur te creëren, schreven het idee van de oprichting ervan toe aan de communisten.
Acute tegenstellingen tussen West- en Oost-Duitsland begonnen na 1948 te ontstaan, toen een monetaire hervorming werd doorgevoerd die de eenheidsmunt afschafte. Naar aanleiding van deze besluiten zijn in Oost-Duitsland beperkende maatregelen genomen op het gebied van migratie.
Daarna besloten de Verenigde Staten van Amerika essentiële goederen per vliegtuig naar Berlijn te brengen met hun militaire vliegtuigen via Frankfurt am Main. Zo werd de “luchtbrug” geopend. Al snel kreeg dit idee steun van Groot-Brittannië en Frankrijk.
Al snel werd duidelijk dat de blokkade van Berlijn zinloos was en in het voorjaar van 1949 werd deze opgeheven. Deze periode kan worden gekarakteriseerd als een illusoire onafhankelijkheid van de twee gebieden. In Berlijn fungeerde het communicatiesysteem als één transport en infrastructuur. Maar checkpoints werden geïntroduceerd met hun eigen verboden en beperkingen.
De situatie escaleerde op 17 juni 1953, toen golven van verontwaardiging van de bevolking over het grondgebied van de Duitse Democratische Republiek raasden. De protestbeweging bestond uit de arbeidersklasse en ambtenaren. Moderne bronnen beweren dat tijdens de acties ongeveer 10 gevangenissen en meer dan 100 gebouwen van politieke macht werden aangevallen. Het aantal demonstranten varieerde van 400.000 tot 1.500.000.
De situatie in Duitsland verslechterde in de zomer van 1961, toen er massale pogingen van Oost-Duitsers waren om naar het westen van het land te migreren. Statistisch bewijs suggereert dat jonge en bekwame professionals probeerden te migreren, waarbij ze overvloed zagen op de West-Duitse markten in vergelijking met tekorten in Oost-Duitsland. De DDR, waar hoger en secundair onderwijs gratis was, was regelmatig verstoken van hooggekwalificeerde specialisten.
Inwoners van Oost-Berlijn probeerden dokter, ingenieur, bouwer te worden ten koste van het DDR-budget, maar om een baan te krijgen in West-Berlijn, waar de salarissen hoger waren. De autoriteiten van de Duitse Democratische Republiek beschuldigden de Bondsrepubliek Duitsland ervan opzettelijk burgers om te kopen en te proberen dissonantie te creëren in de economie van Oost-Duitsland.
Op 13 augustus 1961 vaardigde de Raad van Ministers van de DDR een overeenkomstige resolutie uit, en om één uur ’s ochtends begonnen 25.000 mensen een muur te bouwen die een symbool werd van verloren vrijheid en de deling van Duitsland. De lengte van deze muur was 155 km, er waren wachttorens met checkpoints. De muur heeft verschillende renovaties ondergaan. De grenswachters kregen het recht om het vuur te openen op illegale grensoverschrijdingen. Deze toestemming werd door hen verkregen in 1973.
Tijdens het bestaan van de Berlijnse Muur zijn er pogingen gedaan om een geheime overgang van de ene regio (Oost-Duitsland) naar de andere (West-Duitsland) uit te voeren. Zelfs in de professionele gemeenschap van grenswachten werden gevallen van grensoverschrijding geregistreerd.
De situatie werd kritiek in de jaren tachtig, toen de posities van het socialistische kamp ernstig verzwakten en fluwelen revoluties begonnen plaats te vinden. Al in 1987 begon de Ambassade van de Unie van Socialistische Sovjetrepublieken in de Duitse Democratische Republiek de Sovjetstaat te informeren over de aanstaande integratie van de twee landen.
In 1982 kwam Helmut Kohl aan de macht in Bonn, de hoofdstad van de Bondsrepubliek Duitsland. Hij speelde een belangrijke rol bij de eenwording van de twee landen. Er is een toename in import en export tussen landen. Als gevolg van deze contacten ging de economie van de Duitse Democratische Republiek vooruit, doordat douanerechten op goederen uit Oost-Duitsland werden geschrapt (wat leidde tot een besparing van ongeveer 8 miljard Duitse mark), en dividenden werden ontvangen uit de verkoop van grote hoeveelheden landbouwproducten. Ook waren goederen uit de DDR onderworpen aan preferentiële belastingen op extra winsten, wat neerkwam op een belastingvermindering voor de omzet van ongeveer 10%.
Op 9 november 1989 hield Günther Schabowski een toespraak waarin de eerdere beperkingen op binnenkomst en vertrek uit het land werden opgeheven. De Berlijnse muur viel en bleef op de pagina’s van de geschiedenis staan. Honderdduizenden Oost-Duitsers, die zich vertrouwd hadden gemaakt met deze beslissing, gingen naar de muur, ze verheugden zich, omdat ze verwachtten dat een verenigd Duitsland een ontwikkelde staat zou zijn in zowel politieke als economische orde.
Zo eindigde een van de grootste historische gebeurtenissen, die grotendeels de verdere ontwikkeling van de situatie op het Europese continent bepaalden en het lot van een aantal landen en volkeren van Europa beïnvloedden.