Termin „fobia” odnosi się do szerokiego zakresu zaburzeń psychicznych, takich jak agorafobia, klaustrofobia, fobia społeczna itp.
Fobia charakteryzuje się irracjonalnym lękiem przed konkretną sytuacją, taką jak lęk przed windą lub konkretnym przedmiotem, takim jak lęk przed pająkami. Osoba z fobią jest w pełni świadoma swojego strachu. Dlatego stara się jak najlepiej unikać niebezpiecznej sytuacji lub obiektu.
Jeśli mówimy o ofidiofobii, czyli strachu przed wężami, to na przykład osoba nie będzie miała trudności z unikaniem tego zwierzęcia.
Z drugiej strony inne fobie trudno przeoczyć w codziennym życiu, takie jak strach przed tłumem czy strach przed prowadzeniem samochodu. W tym przypadku osoba z fobią próbuje, ale często bezskutecznie, przezwyciężyć fobię, jaką daje mu ta sytuacja.
Niepokój towarzyszący fobii może następnie przekształcić się w napad udręki i szybko wyczerpać osobę, zarówno fizycznie, jak i psychicznie. Ma tendencję do stopniowego izolowania się, aby trzymać się z dala od tych kłopotliwych sytuacji. Takie unikanie może mieć mniej lub bardziej poważne konsekwencje dla życia zawodowego i/lub społecznego fobii.
Istnieją różne rodzaje fobii. W klasyfikacjach początkowo występują fobie proste i fobie złożone, do których należą głównie agorafobia i fobia społeczna.
Wśród prostych fobii są:
- Fobie na temat różnych zwierząt;
- Fobie, które odpowiadają strachowi spowodowanemu przez naturalne elementy, takie jak burze, wysokości lub woda;
- Fobie wynikające z krwi, zastrzyków lub obrażeń, które odpowiadają obawom związanym z procedurami medycznymi;
- Fobie sytuacyjne, które dotyczą lęków spowodowanych konkretną sytuacją, taką jak transport publiczny, tunele, mosty, podróże lotnicze, windy, jazda samochodem lub zamknięte miejsca.
Rodzaje fobii
Według niektórych źródeł 1 na 10 osób cierpi na fobie. Najbardziej cierpią kobiety (2 kobiety na 1 mężczyznę). Wreszcie, niektóre fobie są bardziej powszechne niż inne, a niektóre mogą bardziej dotykać młodszych lub starszych ludzi.
Najczęstsze fobie:
- Fobia pająków (arachnofobia)
- Fobia sytuacji społecznych (fobia społeczna)
- Fobia podróży lotniczych (aerodromofobia)
- Fobia otwartych przestrzeni (agorafobia)
- Fobia przestrzeni zamkniętych (klaustrofobia)
- Fobia wysokości (akrofobia)
- Fobia wodna (akwafobia)
- Fobia nowotworowa (karcynofobia)
- Fobia burz, burz (scheymofobia)
- Fobia śmierci (nekrofobia)
Rzadkie fobie
- Fobia owoców (karpofobia)
- Fobia kotów (ailurofobia)
- Fobia psów (cynofobia)
- Fobia przed zarazkami (mistofobia)
- Fobia porodowa (tokofobia)
Z badania przeprowadzonego na 1000 osób w wieku od 18 do 70 lat naukowcy wykazali, że kobiety częściej cierpią z powodu fobii zwierząt niż mężczyźni.
„Normalne” lęki w dzieciństwie
Dziecko często ma pewne obawy i wpasowuje się w jego normalny rozwój. Do najczęstszych lęków należą: lęk separacyjny, lęk przed ciemnością, lęk przed potworami, lęk przed owadami itp.
Często te obawy przychodzą i odchodzą wraz z wiekiem. Jeśli jednak pewne obawy mają zauważalny wpływ na zachowanie i samopoczucie dziecka, nie wahaj się skontaktować się z pediatrą.
Diagnoza
Aby postawić diagnozę fobii, musisz upewnić się, że dana osoba ma uporczywy lęk przed określonymi sytuacjami lub przedmiotami.
Osoba z fobią jest przerażona w obliczu niebezpiecznej sytuacji lub obiektu. Ten strach może szybko przekształcić się w ciągły niepokój, który czasami może przerodzić się w atak paniki. Ten niepokój skłania osobę z fobią do unikania sytuacji lub przedmiotów, które sprawiają, że się boją.
Aby postawić diagnozę fobii, pracownik służby zdrowia może odnieść się do kryteriów diagnostycznych fobii. Potrafi przeprowadzić dokładny wywiad kliniczny w poszukiwaniu oznak fobii.
Powody
Fobia to coś więcej niż strach, to prawdziwe zaburzenie lękowe. Niektóre fobie rozwijają się łatwiej w dzieciństwie, takie jak lęk przed rozstaniem z matką, podczas gdy inne pojawiają się szybciej w okresie dojrzewania lub dorosłości. Pamiętaj, że traumatyczne wydarzenie lub ekstremalny stres mogą wywołać fobię.
Fobie proste często rozwijają się w dzieciństwie. Klasyczne objawy mogą rozpocząć się w wieku od 4 do 8 lat. Dzieci, które znajdą się w ciemnej, zamkniętej przestrzeni, ryzykują później rozwój fobii zamkniętych przestrzeni, zwanej klaustrofobią.
Pochodzenie złożonych fobii jest trudniejsze do ustalenia. W ich występowaniu rolę odgrywa wiele czynników (neubiologicznych, genetycznych, psychologicznych czy środowiskowych).
Zaburzenia powiązane
Osoby z fobią często doświadczają innych powiązanych zaburzeń psychicznych i nawyków, takich jak:
- zaburzenie lękowe, takie jak lęk napadowy lub inna fobia;
- depresja;
- Nadmierne spożycie substancji o właściwościach przeciwlękowych, takich jak alkohol.
Komplikacje
Cierpienie na fobię może być prawdziwą niepełnosprawnością dla osoby, która ją ma. To zaburzenie może wpływać na życie emocjonalne, społeczne i zawodowe osób z fobią.
Próbując zwalczyć lęk towarzyszący fobii, niektórzy ludzie mogą nadużywać pewnych substancji o właściwościach przeciwlękowych, takich jak alkohol i leki psychotropowe.
Możliwe jest również, że lęk ten przekształci się w ataki paniki lub uogólnione zaburzenie lękowe. W najbardziej dramatycznych przypadkach fobia może również doprowadzić niektórych do samobójstwa.
