Na pierwszy rzut oka trudno odróżnić inwestora od spekulanta. W każdym razie zarówno kupno, jak i sprzedaż akcji należy przeprowadzić po wstępnej analizie rynku. Są jednak bardzo różne.
Jeszcze zanim zaczniemy poznawać giełdę, warto zrozumieć różnicę między inwestowaniem a spekulacją. Na giełdzie codziennie odbywa się wymiana: akcje zmieniają właściciela, co powoduje ciągłe wahania cen. Za każdą transakcją stoi inna osoba, inna motywacja, inna strategia i inne zasady. Wszyscy mają ten sam cel – zarabiać pieniądze. Jednak ich metody są różne – jedni inwestują, inni spekulują.
Sprawdźmy, jakie są różnice. Kim jest inwestor?
Inwestowanie to kupowanie akcji spółek po ich wartości w oczekiwaniu na długoterminowy wzrost spółki, a następnie zyski. Jak wynika z definicji, trzeba uzbroić się w cierpliwość, bo żadna firma nie rozwija się z tygodnia na tydzień. Tu przez wiele lat budowane są portfele akcji spółek. Inwestor może też zarabiać w nieco inny sposób niż tylko na wzroście cen. Nabywca udziałów staje się współwłaścicielem firmy. Jako akcjonariusz może chodzić na walne zgromadzenie organizowane przez spółkę i czerpać zyski z tzw. dywidendy.
Dywidendy są częścią zysków, które firma dzieli z inwestorami posiadającymi akcje. W ten sposób inwestor co roku będzie otrzymywał wynagrodzenie.
Inwestowanie wymaga dobrej analizy spółki, której akcje chcesz kupić. W końcu celem jest długoterminowy wzrost wartości przejmowanych aktywów. Aby ocenić perspektywy tego sektora gospodarki i samej firmy, trzeba nauczyć się czytać rekomendacje i komentarze, być świadomym informacji rynkowych i łączyć fakty. Sprawny inwestor może tworzyć portfele, które z roku na rok generują systematyczne zwroty.
Kim jest spekulant? Najważniejsze dla takiej osoby jest zysk. Nie ma znaczenia, czym zajmuje się kupowana przez niego firma i jak rozwija się jej biznes. Najważniejszą rzeczą jest duża zmienność cen, na której możesz zarobić. Często kierunek ruchu nie ma nawet znaczenia, ponieważ spekulanci również zyskują na spadających cenach za pomocą instrumentów takich jak kontrakty. Kiedy ceny akcji spadają, spekulant osiąga zysk.
Jeśli spekulant kupuje akcje, głównie w celu ich szybkiej odsprzedaży z zyskiem. Doskonałym przykładem spekulacji była reakcja firm leasingowych na Brexit. Gdy akcje gwałtownie spadły po ogłoszeniu wyników referendum w Wielkiej Brytanii, spekulanci mogli tanio kupować akcje. Większość akcji odbiła się w ciągu następnych kilku dni. Strach miał wielkie oczy iw ciągu kilku dni udało się zarobić nawet kilkadziesiąt procent na najtańszych firmach.
Wykres jest o wiele ważniejszy dla spekulacji – wyniki finansowe firmy czy stan samej gospodarki nie mają większego znaczenia. Dużo ważniejsze są emocje na rynku, takie jak strach wywołany potencjalnym kryzysem finansowym czy zmianami, które towarzyszą wyborom w takich krajach jak Stany Zjednoczone. Jeśli możesz szybko zarobić na dużych wahaniach cen, będzie miejsce na spekulacje. Nie zapominaj jednak, że duże wahania cen to duży stres i duże ryzyko.
Czas jest najważniejszy
Czynnik czasu wydaje się być najprostszym kryterium, według którego można odróżnić tradera od spekulanta. Jeśli inwestujemy w akcje w nadziei na dalszy rozwój firmy, wyższe wyniki finansowe i ewentualnie dywidendę, podpowiadamy cierpliwość – rozwój firmy może trwać latami. Historia wielu firm pokazuje, że warto było poczekać kilka lat na uzyskanie kilkuset procentowych zysków, wyprzedzając narzędzia takie jak fundusze.
Spekulacja wymaga dobrego zrozumienia nastrojów giełdowych w krótkim okresie i refleksji. Trzeba szybko reagować na zmiany na giełdzie, bo często najlepszą spekulacją są wahania cen nawet do kilku dni – mocne wyprzedaże i możliwy powrót do ceny wyjściowej. Odnoszący sukcesy spekulant często długo czeka na okazję i faktycznie obserwuje rynek z gotówką w portfelu, podczas gdy inwestor długo trzyma większość swoich pieniędzy w papierach wartościowych.
Paradoks spekulacji tkwi właśnie w spędzonym czasie: spekulacja jest bardzo krótka, ale sam spekulant spędza znacznie więcej czasu przed wykresami niż trader, który po prostu utrzymuje otwartą pozycję.
Jedno nie wyklucza drugiego
Teoretycznie nie musisz raz na zawsze wybierać między inwestorem a spekulantem. Jednak połączenie portfela akcji z portfelem spekulacyjnym jest bardzo trudne, wymaga dużego doświadczenia i jest czasochłonne.
Warto też pamiętać, że spekulacja jest dużo bardziej ryzykowna niż inwestowanie. Doświadczony inwestor może z czasem zbudować niewielki portfel spekulacyjny, zachowując przy tym zasadę, że większość pieniędzy przeznacza się na inwestowanie w akcje, a mniej na możliwość korzystania z metod spekulacyjnych. Portfel akcji regularnie zwiększa kapitał, podczas gdy część spekulacyjna może przynieść „premię”, jeśli pojawi się okazja rynkowa.
Inwestor śpi lepiej
Podczas gdy spekulant zmaga się z rynkiem, próbując wyrwać sobie część zysków z codziennych wahań cen, inwestor dobiera akcje do portfela i spokojnie czeka, kontrolując ryzyko. Takie podejście pozwala skupić się na pracy lub prowadzeniu biznesu, a zainwestowane oszczędności przynoszą zysk poprzez powiększanie kapitału. Najlepszym przykładem inwestowania w wartościowe spółki jest strategia słynnego inwestora Warrena Buffetta.
Przez lata buduje portfele, wybierając akcje rzetelnych spółek, które od dawna dzielą się zyskami z akcjonariuszami, wypłacając tzw. dywidendy. Ta prosta strategia, stosowana od dziesięcioleci, przewyższa agresywnych spekulantów funduszy inwestycyjnych.
Sukces w inwestowaniu zależy od tego, co wie inwestor i jakie są warunki rynkowe. Nikt nie ma wpływu na drugi czynnik, ale pierwszy zależy tylko od doświadczenia, jakie inwestor nabywa z każdą kolejną transakcją. Inwestowanie to proces, a wraz ze zdobywaniem doświadczenia przyjdą rezultaty.
