Neurotyk to osoba, która reaguje zbyt emocjonalnie. Neurotycy nie są odporni na stres i negatywne zdarzenia: przeżywają je bardzo głęboko, czemu często towarzyszy lęk.
Neurotyk jest również bardzo samokrytyczny i dlatego ma niską samoocenę. Czym jest osobowość neurotyczna? Jak to rozpoznać? Czy problem można wyleczyć?
W efekcie neurotycy najczęściej odczuwają smutek i depresję, martwią się o przyszłość i boją się nowych, nieznanych sytuacji. To ucieleśnienie nieśmiałości, izolacji, nieśmiałości i samoobwiniania.
Neurotyk jest również bardzo wrażliwy i delikatny i działa pod wpływem emocji. Tacy ludzie, właśnie z powodu nadmiernej wrażliwości, często mają duże problemy w kontaktach społecznych. Odporni na okrucieństwo świata, najczęściej wycofują się z życia publicznego, żyjąc we własnym, bezpiecznym świecie, zwykle ograniczonym do nielicznych najbliższych, którym ufają.
Jednak cechy neurotyka mogą całkowicie zrujnować nie tylko życie osobiste, ale także zawodowe. W obliczu konkurencji te „wrażliwe” osoby często wycofują się na starcie bez wdawania się w bójkę. W rezultacie na przykład tracą awans lub zmianę pracy, co z kolei kręci spiralę negatywnych myśli i samokrytyki.
Ta izolacja, nieśmiałość i podporządkowanie często prowadzą do bierności. Ze względu na wysoką wrażliwość emocjonalną i percepcję świata czarni neurotycy są bardziej podatni na problemy psychiczne, takie jak nerwica czy depresja, niż inne typy osobowości.
Neurotycy to zazwyczaj klasyczni introwertycy, ale jest też połączenie neurotycznej osobowości i ekstrawertycznych cech. W tym wariancie osoba bardzo emocjonalnie doświadcza nie tylko negatywnych, ale także pozytywnych wydarzeń.
Ekstrawertycy neurotyczni są często uważani za niestabilnych psychicznie. „Zawdzięczają” to ambiwalentnemu zachowaniu i zazwyczaj dość teatralnemu przeżywaniu pozytywnych emocji.
Neuroty: najbardziej charakterystyczne cechy osobowości
Zaburzenia nerwicowe są trudne do sklasyfikowania według ograniczonego katalogu typowych cech i zachowań. Indywidualny zestaw cech nerwicowych każdej osoby jest nieco inny. Ponadto osobowość neurotyka może składać się z innych osób, takich jak wspomniany ekstrawertyk.
Objawy i zachowanie typowe dla neurotyka:
- wysoka wrażliwość i emocjonalność;
- skłonność do głębokiego doświadczania sytuacji, które mogą nie mieć znaczenia dla środowiska;
- szczególna uwaga na negatywne uczucia, emocje i wydarzenia;
- obwinianie się – nawet jeśli obiektywnie nic złego się nie wydarzyło;
- introwersja, unikanie spotkań w dużych grupach;
- bierność i konformizm;
- reagowanie lękiem i paniką w różnych sytuacjach awaryjnych;
- bierność, aw rezultacie narastająca frustracja i drażliwość;
- skłonność do doświadczania nieuzasadnionych lęków;
- predyspozycje do zaburzeń depresyjnych i nerwicowych.
Możliwe jest również nadmierne pragnienie perfekcjonizmu, czyli udowodnienia otoczeniu, że ta osoba jest coś warta. Jednak neurotycy najczęściej wpadają w pułapkę swojego perfekcjonizmu, który rodzi kolejne problemy – frustrację, irytację, żądania jeszcze więcej siebie, wycofanie i uspokojenie w negatywnym myśleniu o sobie – w końcu nie radzą sobie z niczym!
W ten sposób neurotyk nigdy nie czerpie satysfakcji ze swoich działań, domagając się od siebie coraz więcej. To prosta droga do autodestrukcji, depresji i nerwic, a także samookaleczeń. Osoby neurotyczne często stawiają sobie nierealne cele (o których wiedzą) i dążą do ich osiągnięcia za wszelką cenę, karząc się za wszelkie niepowodzenia.
Pułapka perfekcjonisty jest najczęściej główną przyczyną załamania nerwowego u neurotyków.
Przyczyny neurotyzmu
Możesz się urodzić lub stać się życiowym neurotykiem. Tak jak nie istnieje katalog cech opisujących neurotyka, tak nie sposób wskazać jednoznacznych przyczyn tej osobowości. Zwykle są trzy powody:
- Biologiczne;
- Społeczności;
- Psychiczne.
Możesz urodzić się z pewną skłonnością do nadwrażliwości i neurotyzmu – wynika to z cech układu nerwowego (na przykład nadaktywny współczulny układ nerwowy).
Czynnikiem społecznym może być np. atmosfera w domu rodzinnym, wpływ rówieśników, presja otoczenia. Neurotyzm może rozwinąć się zwłaszcza u dzieci nieśmiałych, niepewnych i wycofanych. Zastraszanie, poniżanie i maltretowanie dzieci – wszystko to może pozostawić negatywny ślad na tych cechach charakteru.
Leczenie neurotyzmu
Neurotyczność nie jest chorobą psychiczną i zwykle nie wymaga leczenia. Nie stanowi zagrożenia dla samego neurotyka i jego otoczenia, jeśli nie bardzo utrudnia jego życia.
Jednak poczucie wstydu i winy, ciągłe dążenie do samodoskonalenia i niewłaściwy stosunek do siebie nie ułatwiają decyzji o pomocy. Co więcej, wielu neurotyków w ogóle nie widzi swoich problemów w kategorii tych, które można rozwiązać przy pomocy specjalisty. Myślą, że „takie są” i nic na to nie można poradzić.
Wsparcie dla bliskich
Tymczasem istnieje kilka sposobów na pomoc neurotykowi. Najważniejsze jest wsparcie najbliższych, które polega przede wszystkim na zaprzeczeniu błędnego myślenia: poczucia winy lub niedoceniania.
Ważne jest, aby krewni byli otwarci na dialog z neurotykiem, nie lekceważyli, nie wyśmiewali ani nie umniejszali wagi jego problemów. Neurotyk musi czuć, że jest rozumiany, kochany i doceniany. Trzeba z nim dużo rozmawiać i udzielać wsparcia – wtedy problemy, szczególnie te, o których mówi się głośno, będą łatwiejsze do przezwyciężenia.
Terapia
Drugim sposobem na uporządkowanie myśli i poprawę jakości życia neurotyka jest terapia. Sednem pracy z terapeutą jest zwykle zrozumienie genezy problemu oraz zrozumienie aktualnych zaburzeń w postrzeganiu świata i ludzi.
Najczęściej wybieraną terapią jest Terapia Poznawczo-Behawioralna, która ma na celu nie tylko zrozumienie źródła problemu, ale także pokonanie przeszkód i naukę rozwiązywania codziennych problemów. Praca nad sobą pod okiem specjalisty może przynieść bardzo satysfakcjonujące efekty: nauczyć się postrzegać swoje braki jako zalety, poprawić swoje życie towarzyskie, poprawić relacje, czy nabrać odwagi do walki o swoją pozycję zawodową.
Jeśli czujesz, że twoja nadwrażliwość stwarza problemy w twoim życiu, nie zamykaj się ze wstydem. W każdej chwili możesz odwiedzić lekarza (nawet podstawową opiekę medyczną) i porozmawiać o swoich problemach i spostrzeżeniach. Bez wątpienia udzieli ci rady i wskaże inne możliwe sposoby postępowania.
Co to jest lęk neurotyczny?
Jednym z najbardziej bolesnych problemów, z jakimi na co dzień boryka się neurotyk, jest lęk. Objawy mogą być podobne lub spowodowane przez lęk nerwicowy.
Życie pełne strachu, niepewności, wycofania i frustracji prowadzi do izolacji. Próby przezwyciężenia lęku są zwykle obciążone nagromadzeniem i chaosem myśli, które zakłócają racjonalne myślenie. To z kolei może spowodować, że wpadniesz w jeszcze większy krąg negatywnych myśli i staniesz się jeszcze bardziej odizolowany.
Neurotyzm może powstać lub być spowodowany bezpośrednią przyczyną lęku. W sytuacjach ekstremalnych lęk może całkowicie zdominować i kontrolować życie, uniemożliwiając normalne funkcjonowanie.
Neurotyczne dziecko
Dzieci są bardziej wrażliwe niż dorośli. Zanim nabiorą pewności siebie i uświadomią sobie swoje umiejętności, prawie zawsze przechodzą przez etap niepewności, dystansu i pewnego stopnia zgodności z rówieśnikami.
Jednak nawet jeśli dziecko jest z natury wrażliwe, nieśmiałe i wycofane, dobrze jest stale monitorować, czy te cechy nie pogarszają się zbytnio.
Czas, w którym dzieci rozwijają swoją osobowość, może mieć kluczowe znaczenie dla ich całej przyszłości. Dlatego jeśli zachowanie Twojego dziecka jest zakłócone nadmiernym wycofaniem, nadmierną wrażliwością, płaczliwością i biernością, podejmij działanie.
Już jedna wizyta u psychologa dziecięcego może rozwiać wątpliwości (a lepiej być bezpiecznym niż ignorować problem) lub otworzyć drogę do dalszej diagnozy w przypadku podejrzenia jakichkolwiek naruszeń.
Trzeba przyznać, że dzieci nie mają tak rozwiniętej samoświadomości jak dorośli, ale zrozumienie problemu osobowości nerwicowej na wczesnym etapie może uchronić je od problemów z tego powodu w przyszłości.
