Behaviorisme is een concept dat voor het eerst verscheen in de VS in de 20e eeuw. De maker is John B. Watson. De psychologie heeft veel te danken aan dit onderzoeksgebied – het breidde het onderwerp van zijn studie uit (van het gebruik van alleen de methode van introspectie tot de wetenschap van de mechanismen van menselijk gedrag).
Behaviorisme wordt gebruikt in de moderne psychologische praktijk en de positieve resultaten van gedragstherapie zijn wetenschappelijk bevestigd.
Wat is behaviorisme
Deze trend werd gevormd in de VS en was een soort antoniem voor de toen heersende psychologische stromingen, die voornamelijk waren gebaseerd op de analyse van de inhoud van het bewustzijn (bijvoorbeeld psychoanalyse), waarvan het begrip alleen beschikbaar was voor de geïnteresseerde persoon.
In plaats daarvan richtte het behaviorisme zich op de studie van menselijk en dierlijk gedrag dat toegankelijk en direct waarneembaar was. Gedrag werd gedefinieerd als fysiologische veranderingen en motorische reacties die de reactie van het lichaam vormen op een bepaalde gebeurtenis, dat wil zeggen stimuli die uit de sociale en natuurlijke omgeving komen.
Gedragspsychologie suggereert dat je de relatie tussen reacties en stimuli moet bestuderen. Het doel van dergelijk onderzoek is om gedrag te kunnen voorspellen en daarmee te beïnvloeden.
Oprichter van de theorie
Het begin van het behaviorisme wordt toegeschreven aan de persoonlijkheid van John B. Watson. In 1913 publiceerde hij een gedragsmanifest waarin hij uitlegt dat al het gedrag de vorm aanneemt van een stimulus-respons (SR). Watson stelde dat het belangrijkste doel van de psychologie zou moeten zijn om gedrag te voorspellen en te controleren. Hij verkondigde het gebrek aan analyse van interne toestanden in wetenschappelijk onderzoek.
De onderzoeker wilde dat de psychologie zo dicht mogelijk bij de natuurwetenschappen zou liggen (bijvoorbeeld scheikunde of natuurkunde). Wat kenmerkt het behaviorisme nog meer? Watson betoogde dat methoden als verklaring en methodologie gebruikt zouden moeten worden in psychologisch onderzoek. Watson baseerde zich in zijn gedragsconcept op onderzoek van de Russische fysioloog Ivan Pavlov, die geconditioneerd gedrag bij verschillende diersoorten bestudeerde.
Het behaviorisme ontwikkelde zich in het begin van de 20e eeuw. Fenomenen zoals de ontdekking van de wet van effect door Edward Thorndike, de evolutietheorie van organismen van Darwin en de klassieke conditioneringsexperimenten van Pavlov beïnvloedden de totstandkoming ervan op vele manieren. Dit alles maakte duidelijk hoe belangrijk gedrag is en de enorme rol van de omgeving in het leven van levende organismen.
Vertegenwoordigers van het behaviorisme:
De belangrijkste auteurs van de gedragstheorie zijn: John Watson, Burrhus Skinner, Ivan Pavlov, Clark Hull en Edward Tolman. Het moderne behaviorisme is ontwikkeld door Skinner in zijn utopische concept van een rationeel gestructureerde samenleving die veiligheid en welvaart garandeerde en de straffen elimineerde die tot nu toe werden gebruikt om gedrag te beheersen. Onder de beroemde mensen die de concepten van het behaviorisme in hun werken gebruikten, zijn Tadeusz Borowski, Ernest Hemingway, Juliusz Kaden-Bandrowski.
Bepalingen van het behaviorisme
Gedragstheorie benadrukt dat gedrag wordt bepaald door een systeem van straffen en beloningen waarmee je het vrij kunt manipuleren. Volgens deze trend vindt menselijke kennis van de wereld plaats door middel van experimenten, wat betekent dat het bepaalde reacties leert op geschikte stimuli die leiden tot het behalen van een beloning. Daarom werd aangenomen dat het geen zin had om geïnteresseerd te zijn in de psyche en dat je je volledig op het gedrag moest concentreren.
Een belangrijke aanname van het behaviorisme is de externe controle van een persoon. Op basis van deze theorie werd het concept van beloningen en straffen ontwikkeld. Een beloning is een stimulus die de frequentie van bepaald gedrag verhoogt (wat zou moeten leiden tot het behalen van een beloning), terwijl een straf een stimulus is die de frequentie verlaagt. Opgemerkt moet worden dat de ideeën van behavioristen dat alle acties van individuen slechts een reactie op stimuli zijn, extreem radicaal zijn. Zo werd de persoon bijna volledig van zijn vrijheid beroofd. Het is erg belangrijk om behavioristen ervan te overtuigen dat de mens een reactief wezen is. Dit betekent dat individuen passief zijn en alleen de omgeving actief.
Gedrag in de psychologie
We kunnen dus concluderen dat het behaviorisme nauw verwant is aan het concept van filosofisch determinisme. De gedragstheorie laat geen ruimte voor subjectieve menselijke activiteit. Een persoon in het behaviorisme is een klein deel van het universum, dat constant wordt blootgesteld aan externe (omgevings)invloeden. Gedragsdeskundigen voerden aan dat psychologie de meest objectieve wetenschap zou moeten zijn, net als de natuurwetenschappen.
Gedragstheorie beperkt menselijke natuurlijke vermogens zoals liefde, identiteit, creativiteit en autonomie. Ze voerde ook aan dat alle aangeleerde reacties vrij kunnen worden gecontroleerd en gemanipuleerd. We kunnen dus concluderen dat een vrouw alles met een man kan doen en hem kan vormen op de manier die bij haar past. Laten we echter niet vergeten dat het behaviorisme het belang van genen en hun invloed op het gedrag van organismen niet ontkende. Hij ontkende ook niet het voorkomen van levende interne toestanden en emoties bij wezens, maar geloofde dat ze nutteloos zijn om de oorzaken van het gedrag van organismen te verklaren.
Zoals u weet, zijn er verschillende opvattingen over het behaviorisme. De belangrijkste kenmerken van deze richting zijn:
- Empirisme – de gedragstheorie erkent de invloed van externe factoren (en in het bijzonder de omgeving);
- Fysicalisme – volgens behavioristen moeten alle theorieën en psychologische concepten worden teruggebracht tot objectief meetbare fysieke concepten;
- Positivisme – onderzoeksmethodologie is erg belangrijk in het behaviorisme. De gedragstheorie is gebaseerd op wetenschappelijke kennis;
- Pragmatisme – het belangrijkste voor behavioristen is om te gaan met kwesties van praktisch belang, belangrijk voor de samenleving.
- Functionalisme – het gaat niet om de causaliteit van gedrag, maar om het gezamenlijk optreden en de gevolgen van gebeurtenissen.
Menselijk gedrag
Menselijk gedrag is het gedrag van organismen die verband houden met een bepaalde omgeving op een bepaald moment. Dit zijn ook verschillende reacties op prikkels die uit de externe omgeving komen.
Voorbeelden van menselijk gedrag zijn:
- sociaal gedrag;
- cognitief gedrag;
- seksueel gedrag;
- dwangmatig gedrag;
- reactief gedrag;
- assertief gedrag;
- asociaal gedrag;
- prosociaal gedrag;
- verkennend gedrag;
- organisatiegedrag.
Prosociaal gedrag is bijvoorbeeld het helpen van anderen, het beschermen van anderen, het uitwisselen met anderen, dat wil zeggen alles wat gericht is op het voordeel van een persoon of mensen.
Er zijn ook gedragingen die kenmerkend zijn voor een bepaalde persoon, zoals schreeuwen (dat wil zeggen een emotionele reactie) bij het zien van een spin, of vreugde en onmiddellijke fysieke benadering van een dier (bijvoorbeeld een hond) die een persoon beschouwt vriendelijk.
